Adabiyot kechasi: tarjima sanʼati va ustoz tarjimon mahoratiga nazar

Adabiyot ruhni yuksaltiradi, didni o‘tkirlashtiradi va shuurni nurlantiradi. Dunyoga mashhur asarlar muhokamasiga bag‘ishlangan navbatdagi anʼanaviy adabiy tadbirda Fyodor Dostoyevskiyning "Jinoyat va jazo" asari keng tahlil etildi. 

Nordik universiteti Jurnalistika, Musiqa taʼlimi mutaxassisligi va yo‘nalishi talabalari ishtirokida o‘tgan anjumanda rektor Sherzod Mustafakulov mohir tarjimon Ibrohim G‘afurov va "Hayrat" ko‘rsatuvi muallifi Rahmon Qo‘chqorning ijodiy faoliyatlari, adabiyot va ilm-fan olamidagi ibratli saʼy-harakatlariga chizgi berib o‘tdi. Jahonda o‘nlab sara asarlar yaratilishiga turtki, ilhom bag‘ishlagan, eng ko‘p muhokama, tahlil va tadqiqlarga sabab bo‘lgan "Jinoyat va jazo" asari hamda uning qahramoni haqida ham to‘xtaldi. 

Anjumanda Ibrohim G‘afurov talabalarga tarjima sanʼati, uning mashaqqatlari, Dostoyevskiy asarlarida aks etgan inson psixologiyasi va xarakterining nozik jihatlari bilan keng tanishtirdi. 

- Jurnalistika - adabiyot bilan qondosh. Dostoyevskiy asarlari haqida suhbat qurarkanmiz adabiyot nima ekanligini maʼnaviy jihatdan yanada teran anglaymiz. Adabiyotga ishtiyoq qalbimda bolaligimdayoq uyg‘ongan. Zero, bolalik, o‘smirlikda kitobga muhabbat uyg‘onsa har qanday sharoitda ham umr bo‘yi davom etadi. Dostoyevskiy asarlari yangi maftunkor badiiy yo‘nalish. Tarjimaning insonlar onggini charxlash, axloqiga taʼsir etish kuchini anglaganimda, odamlarni muhim masala va mavzular atrofida birlashtirishi, o‘quvchini ohangrabodek tortib olishini ko‘rganimda bu ijodiy faoliyatga katta qiziqishim uyg‘ongan, - dedi Ibrohim G‘afurov. - Jahon adabiyoti bilan yuzlashib, odamlarning ruhiy, maʼnaviy hayotiga katta o‘zgarishlar olib kiradigan, ilm, odob, go‘zallik va insoniylik haqidagi bilimlarni kuchaytiradigan kitoblarni tanlab tarjima qilish hayotim mazmuniga aylandi. Ayniqsa, Dostoyevskiyning asarlarida siyqa tasvir yo‘qligi, voqealardagi o‘tkir va go‘zal tizimlilik o‘zimizning asarlardek qabul qilib, o‘qishimizga sabab bo‘ladi. Uning asarlarini shunday badiiy mukammal tarjima qilish kerakki, kitobxon uni to‘xtamay, hech bir ishtiboh, shubha uyg‘onmay o‘qishi kerak. Eng olijanob, umumbashariy tuyg‘ularni boricha tarjima qilmoq kerak. Bugungi uchrashuv oldidan o‘zim tarjima qilgan "Jinoyat va jazo" asarini qayta o‘qib ham katta hayajon, hayrat tuydim... 

Anjumanda shuningdek, Rahmon Qo‘chqor "Jinoyat va jazo" asarining inju jihatlari, yozuvchi fenomeni, asar tarjimonining betakror mahoratiga keng to‘xtaldi. Bu tarjimalar adabiy savodini chiqargani, ularni tushunish uchun o‘qib, tafakkur qilib yuksakka chiqish kerakligini taʼkidladi. "Jinoyat va jazo" asariga to‘xtalar ekan, matn emas, romanga qorishgan epoxa tarjima qilingan deya taʼrif berdi. Bu uchrashuvning qadrli kun ekanligini ham eʼtirof etib o‘tdi. 

Anjumanda talabalar tarjimalar ortidagi ilhom va mashaqqatlardan xabardor bo‘ldilar, asardagi haqiqatlar sharhlarini tinglab, ko‘plab yangi tahlillarga ega bo‘ldilar. 

Uchrashuvda muhokama qilingan asar haqida talabalar qarashlari ham tinglandi. Musiqiy tanaffusda "Nordik taronasi" ansambli ijrosida mumtoz kuy-qo‘shiqlarga quloq tutildi. 

Boy mazmun-mohiyat kasb etgan anjuman mehmonlariga ehtirom ko‘rsatilib, tadbirga yakun yasaldi.

Anjuman doirasida "Yangi asr avlodi" nashriyoti tomonidan Ibrohim G‘afurov tarjimalari - Dostoyevskiy asarlari va boshqa ko‘plab yangi kitoblar ko‘rgazmasi ham namoyish etildi.